Theo thống kê nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Ung thư Việt Nam, ung thư đại trực tràng là căn bệnh ung thư phổ biến ở Việt Nam với số ca mắc bệnh không ngừng tăng lên. Chỉ trong vòng 20 năm, tỷ lệ bệnh nhân ung thư đại trực tràng đã tăng gấp 5 lần. Bạn cần nắm rõ những dấu hiệu ung thư đại trực tràng để bảo vệ sức khỏe và tính mạng cho bạn và những người thân yêu
9 dấu hiệu ung thư đại trực tràng
Nội dung bài viết
- I.Ung thư đại trực tràng là gì
- II.Nguyên nhân gây ra bệnh ung thư đại trực tràng
- III. Dấu hiệu ung thư đại trực tràng
- 1.Thay đổi thói quen đại tiện
- 2.Đại tiện ra máu
- 3.Đau bụng dai dẳng
- 4.Táo bón hoặc tiêu chảy
- 5.Đi ngoài phân dẹt
- 6.Xuất hiện khối u
- 7.Chán ăn, khó tiêu
- 8.Giảm cân bất thường
- 9.Mệt mỏi và suy nhược
- IV.Một số câu hỏi liên quan đến dấu hiệu Ung thư đại trực tràng
- V.Lời khuyên của bác sĩ về dấu hiệu ung thư đại trực tràng
I.Ung thư đại trực tràng là gì
Ung thư đại trực tràng
Ung thư đại trực tràng là tên gọi chung của ung thư đại tràng và ung thư trực tràng, gây nên bởi sự phát triển bất thường của các tế bào ung thư có khả năng xâm lấn hoặc lan rộng ra các bộ phận khác của cơ thể.
Đại tràng và trực tràng là hai bộ phận nằm cuối của đường ruột nên khi mắc bệnh sẽ có rất nhiều điểm tương đồng với nhau. Chính vì thế, bạn cần biết cách phân biệt đại tràng và trực tràng để nhận diện đúng căn bệnh mà mình đang mắc phải
Phân biệt giữa Đại tràng và Trực tràng như thế nào?
Video: Tiến sĩ – Bác sĩ Vũ Hải tư vấn cách phát hiện sớm cũng như dấu hiệu Ung thư Đại trực tràng
Bác sĩ Vũ Hải giải đáp các câu hỏi của độc giả về Ung thư đại trực tràng
II.Nguyên nhân gây ra bệnh ung thư đại trực tràng
1.Có polyp trong đại trực tràng
Polyp đại trực tràng
Phần lớn các polyp ở dạng lành tính. Nhưng trong một số trường hợp chúng phát triển thành ác tính gây bệnh ung thư
Để xác định Polyp người ta chủ yếu dựa vào những biểu hiện chính đó là: Đi đại tiện kèm theo máu, khi đó bệnh nhân có thể thấy có máu tươi thành vệt hoặc cũng có thể lẫn vào trong phân.
Hoặc cũng có thể đi ngoài phân lỏng thường xuyên. Bên cạnh đó bệnh nhân sẽ cảm thấy đau bụng. Có thể đau quặn từng cơn nhưng cũng có khi đau âm ỉ, đôi khi có thể còn gây ra hiện tượng tắc ruột. Chúng sẽ chỉ thuyên giảm sau khi đi ngoài
Hiện nay phương pháp mổ nội soi luôn được áp dụng đầu tiên đối với bệnh này. Bác sĩ sẽ cắt bỏ polyp trong khi làm thủ thuật nội soi. Mẫu polyp cắt bỏ sẽ được gởi đến phòng giải phẫu bệnh để khám nghiệm dưới kính hiển vi xác định bản chất lành hay ác tính của polyp.
Nếu lành tính, bệnhh nhân được coi như đã điều trị hết bệnh nhưng vẫn cần theo dõi tại nhà.
Nếu xác định polyp ác tính, nếu sẹo cắt polyp còn tế bào ung thư, bệnh nhân cần được phẫu thuật cắt bỏ đoạn đại tràng có polyp. Nếu sẹo cắt polyp không còn tế bào ung thư, bệnh nhân cần được nội soi kiểm tra định kỳ theo dõi.
2.Viêm loét đại trực tràng
Viêm loét đại tràng
Nguyên nhân ung thư đại tràng có thể do viêm loét đại tràng lâu ngày không điều trị triệt để. Các vết loét theo thời gian ngày càng lan rộng và ăn sâu vào niêm mạc đại tràng.
Từ những tổn thương mãn tính qua tiến triển thời gian lâu dài có thể tiến triển thành ung thư
3.Yếu tố di truyền -Tiền sử gia đình mắc ung thư đại trực tràng
Trong gia đình có người từng mắc bệnh ung thư đại – trực tràng thì nguy cơ mắc bệnh của những người thân trong gia đình, đặc biệt có quan hệ huyết thống gần tăng cao. Nhất là khi người mắc bệnh xảy ra trước 60 tuổi. Bởi ung thư đại tràng là bệnh có yếu tố di truyền với tỷ lệ khoảng 3%-5%.
4.Thói quen ăn uống hàng ngày
Thịt đỏ, thực phẩm lên men
- Ăn quá nhiều thịt đỏ – nguyên nhân bệnh ung thư đại tràng phát triển
Theo nghiên cứu, các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt cừu, thịt trâu, thịt lợn… có mối quan hệ mật thiết với bệnh ung thư đại tràng. Tiêu thụ thịt đỏ nhiều hơn 160 gam/ngày hoặc quá 5 lần/tuần nguy cơ mắc bệnh cao gấp 3 lần.
- Thường xuyên ăn thực phẩm muối lên men:
Những món ăn muối lên men phổ biến như dưa muối, cà muối, sung muối, kim chi, bắp cải muối… Những món ăn này chứa nhiều nitrit, đặc biệt là dưa khú. Nitrit kết hợp với amin bậc 2 có trong một số thức ăn sẽ biến đổi thành nitrozamin. Chất này có khả năng gây ung thư.
- Tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến sẵn – yếu tố nguyên nhân ung thư đại tràng
Các loại thực phẩm chế biến sẵn như thịt xông khói, xúc-xích, thịt muối, cá muối, lạp xưởng… Các loại thực phẩm này có hàm lượng muối nitrits, nitrats cao. Nếu ăn thường xuyên sẽ gây tác hại như thực phẩm muối lên men.
- Chế độ ăn ít chất xơ có thể gây ung thư đại tràng
Ăn ít chất xơ làm giảm độ lớn của phân, đồng thời làm tăng thời gian phân ở trong đại tràng. Từ đó, các loại vi khuẩn có cơ hội phát triển, sinh chất gây ung thư.
5.Thói quen vận động, sinh hoạt
Nguyên nhân ung thư đại tràng liên quan đến thói quen lười vận động
Lười vận động là yếu tố nguy cơ trở thành nguyên nhân ung thư đại tràng. Bởi yếu tố này có liên quan đến tình trạng béo phì. Bên cạnh đó, lười vận động khiến thời gian chất thải ứ đọng trong lòng đại tràng tăng lên, dẫn đến bệnh ung thư đại tràng.
Thuốc lá, bia rượu cũng là yếu tố dẫn đến ung thư đại tràng
III. Dấu hiệu ung thư đại trực tràng
1.Thay đổi thói quen đại tiện
Thay đổi thói quen đại tiện
Thay đổi thói quen đi ngoài là biểu hiện ban đầu phổ biến nhất của bệnh ung thư đại trực tràng
Dấu hiệu ung thư đại trực tràng này khó nhận biết do sự thay đổi này chỉ rất nhỏ, không rõ ràng lắm, chẳng hạn từ 1 ngày đi ngoài 1 lần, sau đó mỗi ngày đi 2 lần, điều đó khiến chúng ta không hề để ý.
Tuy nhiên nếu điều này diễn ra liên tục thì bạn cũng cần theo dõi
Nói chung, những biểu hiện lâu dài mang tính giai đoạn của bệnh dễ phát hiện hơn những biểu hiện mang tính thời điểm
2.Đại tiện ra máu
Dấu hiệu ung thư đại trực tràng thứ 2 là đại tiện có lẫn máu
Đây là triệu chứng thường thấy nhất sau khi thay đổi thói quen đi ngoài.
Biểu hiện của máu trong phân có thể nhìn thấy rõ bằng mắt thường hoặc khi xét nghiệm phân mới phát hiện được. Máu lẫn trong phân do xuất huyết đường tiêu hóa, nên hầu hết có màu đỏ đậm hoặc đỏ tươi.
Càng đến đoạn gần cuối của ruột già, màu sắc máu càng ít thay đổi, chủ yếu là đỏ tươi.
– Màu sắc của máu trong phân khác nhau tùy vào vị trí khối u trong ruột già. Nếu khối u ở vị trí tràng xuống (descending colon) hoặc tràng sigma (sigmoid colon), máu có màu đỏ, dễ bị chẩn đoán nhầm là trĩ nội, tiêu chảy hoặc viêm ruột.
Nếu vị trí bệnh ở khu vực manh tràng, thời gian máu nằm trong ruột lâu hơn, vì vậy phân có màu đen hoặc màu nâu.
– Một số bệnh khác cũng đi ngoài ra máu. Một số bệnh không ác tính như lao ruột, viêm ruột mạn tính cũng có hiện tượng đi phân có lẫn máu.
Tuy nhiên đối với những trường hợp phân thường xuyên có máu trong thời gian dài hoặc xét nghiệm có máu ẩn trong phân, trước tiên phải xem xét đến khả năng bị K đại trực tràng sau đó kiểm tra thêm để xác nhận hoặc loại trừ.
3.Đau bụng dai dẳng
Đau bụng dai dẳng
Một dấu hiệu ung thư đại trực tràng đáng lưu ý nữa là bệnh nhân có thể xuất hiện triệu chứng đau bụng và trướng bụng, triệu chứng đau bụng diễn ra thường xuyên.
– Nguyên nhân dẫn đến các cơn đau bụng:
+ Sự xâm lấn cục bộ của khối u, đặc biệt khi xâm lấn sâu hơn vào lớp niêm mạc ruột, lớp cơ của thành ruột, gây ra cảm gác đau bụng, nếu cơn đau càng nặng thì bệnh càng trầm trọng;
+ Sự kích thích của khối u trong đường ruột;
+ Tắc ruột bởi khối u;
+ Kích ứng do viêm phúc mạc.
– Các cơn đau có thể phân thành đau quặn, đau âm ỉ, thời gian có thể diễn ra trong thời điểm ngắn, liên tục hoặc trong thời gian dài.
-Khi khối u đã phát triển xuyên qua lớp niêm mạc và lan xuống lớp dưới niêm mạc hoặc lớp cơ của thành ruột, có thể xuất hiện các cơn đau liên tục.
-Khi khối u phát triển đến lớp phúc mạc, mới xuất hiện triệu chứng trướng bụng.
Khoảng 60-81% số người bị ung thư đại trực tràng có triệu chứng đau bụng
4.Táo bón hoặc tiêu chảy
Táo bón hoặc tiêu chảy
Ở những bệnh nhân bị ung thư đại trực tràng thường xuất hiện triệu chứng tiêu chảy và táo bón, đi ngoài thất thường, lúc đi lỏng, lúc táo bón.
Nguyên nhân dẫn đến tiêu chảy do khối u xuất dịch cục bộ hoặc tăng tiết nhầy, kích thích làm cho rối loạn chức năng đường ruột.
Nguyên nhân táo bón do tắc nghẽn ruột cấp và mạn tính gây ra bởi khối u. Khi khối u trong ruột quá lớn, làm tắc nghẽn đường ruột, phân không thể đi qua được, dẫn đến hiện tượng táo bón, kích thước phân dẹt và nhỏ.
Bị táo bón và tiêu chảy là những biểu hiện chung của đường tiêu hóa có vấn đề, nó cũng chưa chắc là ung thư nhưng cũng là Dấu hiệu ung thư đại trực tràng đáng lưu ý
5.Đi ngoài phân dẹt
Trước đây bạn đi đại tiện ra khuôn phân bình thường (hình ống như đại tràng) nhưng gần đây quan sát thấy phân biến dạng, lúc tròn lúc dẹt, hình thức khác thường.
Điều này cần đặt nghi vấn rằng trong đại trực tràng đã xuất hiện khối u, khi phân đi qua các khối u bị vướng mắc sẽ làm cho biến dạng
Nếu phân có kích thước mỏng như một chiếc bút chì hoặc có hình lá lúa do phải đi qua khối u thì cần đề cao cảnh giác.
6.Xuất hiện khối u
Sờ thấy U ở bụng
Khi ung thư muộn thì có người sờ thấy cả khối u nổi ở dưới da bụng, vàng da, bụng to dần… tuy nhiên nếu đến lúc này mới phát hiện bệnh thì đã ở giai đoạn muộn, tiên lượng xấu
7.Chán ăn, khó tiêu
Chán ăn, khó tiêu, đầy chướng bụng trên vùng rốn, ăn không ngon. Tình trạng này kéo dài khiến cơ thể mệt mỏi, sút cân. Bên cạnh một số nguyên nhân thường gặp như dùng thuốc kéo dài, nhiễm khuẩn đường tiêu hóa… nếu như bệnh nhân nghỉ ngơi, bổ sung dinh dưỡng mà không cải thiện, thì có khả năng cao là sự phát triển của khối u đại tràng trong cơ thể
8.Giảm cân bất thường
Sút cân bất thường
Khi hệ thống miễn dịch của bạn bị suy giảm thì cơ thể sẽ phải làm việc nhiều hơn để chống chọi lại bệnh tật. Trong trường hợp bạn mắc phải bệnh ung thư đại trực tràng, một khối u lớn sẽ làm ảnh hưởng đến sự co bóp của ruột, gây ra tình trạng cân nặng giảm đột ngột không rõ nguyên nhân
9.Mệt mỏi và suy nhược
đây là triệu chứng phổ biến nhất của ung thư nhưng lại dễ bị bỏ qua nhất. Mệt mỏi do ung thư đại tràng thường liên quan đến thiếu máu do mất máu trong phân. Người bệnh cảm thấy kiệt sức ngay cả khi đã nghỉ ngơi, đồng thời suy nhược cơ thể một cách nhanh chóng mà không rõ nguyên nhân
V.Lời khuyên của bác sĩ về dấu hiệu ung thư đại trực tràng
Tiến sĩ – Bác sĩ Vũ Hải
Đối với bất kỳ loại ung thư nào không riêng gì ung thư đại tràng, thì việc phát hiện căn bệnh sớm luôn giúp người bệnh chữa trị một cách hiệu quả, thậm chí có thể khỏi hẳn và kéo dài được tuổi thọ so với những người phát hiện ra căn bệnh muộn hơn.
Bởi lẽ ung thư đến nay vẫn là căn bệnh chưa có thuốc đặc trị chính vì thế nếu phát hiện muộn đồng nghĩa với việc thời gian mà bạn còn để giành cho gia đình, bạn bè, người thân không còn nhiều.
Chính nhờ những dấu hiệu nhận biết mà bạn có thể kịp thời khám và kiểm tra để phát hiện được căn bệnh sớm nhất có thể, đây chính là cách giúp bạn có thể đảm bảo được việc điều trị căn bệnh một cách tốt nhất.
Và để làm được điều đó đương nhiên nhận biết những dấu hiệu ung thư đại trực tràng là vô cùng quan trọng. Lắng nghe cơ thể mình chính là cách bảo vệ và lường trước được những rủi ro có thể xảy đến bất cứ khi nào trong cuộc sống của chúng ta
Cẩm nang phòng bệnh Ung thư Đại trực tràng
Nguồn: Soha